Kemik ölçümleri, osteoporoz ve kemik sağlığı değerlendirmesi için kritik bir öneme sahiptir. Osteoporoz, kemiklerin incelmesi ve zayıflaması sonucu kırılma riskinin arttığı bir durumdur. Kemik ölçümleri, hastaların osteoporoz riskini belirlemek ve tedaviye yönlendirmek için kullanılır. Kemik ölçümü, genellikle DEXA adı verilen bir radyolojik yöntemle yapılır. Bu yöntem, vücudun belirli bölgelerine düşük dozda X-ışını uygulanarak kemik yoğunluğunu ölçer. Sonuçlar, hasta için T-Skor ve Z-Skor olarak ifade edilir. T-Skor, kemik yoğunluğunun yaşa göre standart sapmalarla karşılaştırıldığı bir değeri temsil eder. Z-Skor ise yaşa göre cinsiyete uygun bir referans grubuna kıyasla kemik yoğunluğunu değerlendirir.
Kemik Ölçümü Hangi Hastalıklar İçin Önemlidir?
Kemik ölçümünün önemli olduğu hastalıklar başlıca şunlardır:
- Ankilozan Spondilit
- Romatoid artrit
- Çölyak hastalığı
- Menopoz sonrası kemik kaybı
- İnflamatuar bağırsak hastalığı
- Kollajen doku hastalıkları
- Primer hiperparatiroidizm
- Kronik böbrek hastalığı
- Malabsorpsiyon sendromları
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
- Diyabet
- Sistemik lupus eritematozus (SLE)
- Multipl miyelom
- Kanser metastazları
- Ailevi Akdeniz Ateşi
- Hipertiroidizm
- Kronik karaciğer hastalığı
- İmmünosupresif tedavi alan hastalar
- Kemik iliği hastalıkları
- Hormonal bozukluklar
- Tiroid hastalıkları
- Kemik enfeksiyonları
- Osteoporoz
Kemik Ölçümü İçin Hangi Doktora Gidilir?
Kemik ölçümleri için gidilebilecek doktorlar başlıca şunlardır:
- Ortopedi Uzmanı: Ortopedi uzmanları, kemik ve eklem sağlığı ile ilgili uzmanlaşmış doktorlardır. Kemik ölçümü, osteoporoz gibi kemik hastalıklarının teşhisi ve yönetimi için ortopedi uzmanlarına başvurabilirsiniz.
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı: Fizik tedavi uzmanları, kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları ve kemik sağlığı üzerine çalışan profesyonellerdir. Kemik ölçüm sonuçları, fizik tedavi uzmanları tarafından tedavi planlarının oluşturulmasında ve rehabilitasyon süreçlerinde kullanılabilir.
- Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı: Kadınlar için menopoz sonrası dönemde kemik sağlığı büyük önem taşır. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları, özellikle menopoz sonrası kemik ölçümü ve osteoporoz gibi konularda danışmanlık yapabilirler.
Kemik Ölçümü Kaç Dakika Sürer?
Kemik ölçümünün ne kadar süreceği, özel durumlara bağlı olarak değişebilir. Ancak, genel olarak kemik ölçümü 10 ila 30 dakika arasında sürer. Prosedür sırasında, hastalar sırt üstü yatarlar ve X-ışınları vücutlarının belirli bölgelerine uygulanır. Bu röntgen işlemi, kemik yoğunluğunu ölçmek için kullanılır. Prosedür sona erdiğinde, elde edilen veriler hızla analiz edilir ve bir rapor hazırlanır. Bu rapor, hastanın kemik yoğunluğunu değerlendiren T-Skor ve Z-Skor gibi sonuçları içerir.
Kemik Ölçümü Yapılırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Kemik ölçümü yapılırken dikkat edilmesi gerekenler başlıca şunlardır:
- Kemik ölçümleri sırasında metal takılar çıkarılmalıdır.
- Giysilerin kemik ölçüm bölgesinin üzerinden çıkarılması gereklidir.
- Kemik ölçümleri için kullanılan cihazın hasta tarafından sabit bir şekilde tutulması önemlidir.
- Ölçüm sırasında hareket etmemek gereklidir.
- Kemik ölçümünün prosedürü ağrısızdır ve rahat bir pozisyonda yapılır.
- Hamilelik durumunda doktora danışılmalıdır.
- Daha önce geçirilmiş radyasyon tedavisi varsa doktora bildirilmelidir.
- Özellikle son bir ay içinde yapılmış başka bir radyolojik tetkik (MR vb.) varsa doktora haber verilmelidir.
- Kemik ölçümü sırasında özellikle kalça ve bel bölgelerine odaklanılır.
- Röntgen ışınlarının sağlık riski taşımadığı unutulmamalıdır.
- Ölçümü yapan uzmana, hastanın tıbbi geçmişi hakkında bilgi verilmelidir.
- Özellikle son bir ay içinde geçirilmiş başka bir radyolojik tetkik (MR, PET, vb.) varsa doktora haber verilmelidir.
Kemik Ölçümünün Sonucu Kaç Olmalı?
Kemik ölçümü sonucunun kaç olması gerektiği, yaş durumu ve çeşitli rahatsızlıklar doğrultusunda değişiklik gösterebilir. Kemik ölçümleri sonuçları, T-Skor ve Z-Skor olarak ifade edilir. T-Skorun -1 ve üzeri olması genellikle normal kemik yoğunluğunu gösterirken, -1 ila 2.5 arası osteopeni (kemik yoğunluğunun düşük olduğu ancak osteoporoz olarak kabul edilmediği bir durum) olarak kabul edilir. -2.5 ve altı ise osteoporozu ifade eder. Z-Skor ise hastanın yaşına ve cinsiyetine uygun bir referans grubuna göre kemik yoğunluğunu değerlendirir. Bu yüzden bunun için ideal değer vermek pek de mümkün olmayacaktır. Kemik ölçümü sonuçlarınız hakkında en doğru değerlendirmeyi hekiminiz yapacaktır.
Ayrıca Bakınız: Testosteron Hormonu Nedir, Ne İşe Yarar? Faydaları
Bir Yorum